Volwassen kinderen

Wanneer je kinderen volwassen zijn als je gaat scheiden, denk je misschien dat je je over hen geen zorgen hoeft te maken. Zij wonen elders en kunnen voor zichzelf zorgen. Bovendien verandert er voor hen niet zo veel. Toch beleven de meeste volwassen kinderen een scheiding als een schok. 

Voor de scheiding moet je goed nadenken over het gesprek dat je met ze zult hebben. Wat vertel je wel en wat niet? Al snel overschrijdt je de grens van de ouder/kind-relatie en betrek je je kind teveel bij jullie problemen.

Hoe volwassen kinderen een scheiding beleven

Jong volwassenen hebben een gelijkwaardiger relatie met hun ouders dan kinderen en tieners. Toch ontvangen zij nog veel steun, op emotioneel, financieel en praktisch vlak. Daarin bouwen ze nog steeds op jullie als veilige basis om op terug te vallen. Die basis is zo vanzelfsprekend, dat ze absoluut geen rekening houden met een scheiding. 

Vaak voelen volwassen kinderen zich bedrogen. Als jullie relatie vroeger goed was, hebben ze het gevoel dat hun hele jeugd weg valt. ‘Heb ik dan alles verkeerd gezien? Was het allemaal een leugen?’ Maar ook als jullie relatie vroeger al moeizaam verliep en er veel ruzies waren. ‘Zijn jullie alleen voor mij bij elkaar gebleven? Dat had voor mij niet gehoeven.’

Het beeld dat je kinderen hebben van liefde en relaties is door allerlei beelden en ervaringen gekleurd, maar heeft toch in basis jullie relatie. Jullie waren er immers altijd al. Nu jullie gaan scheiden, kunnen er relativeringen van dat beeld ontstaan. Bestaat de ‘ware’ eigenlijk wel? Je leven lang bij iemand blijven, is onmogelijk. Houd mijn eigen relatie wel stand? 

Vertel je volwassen kind over de scheiding

Je kunt het niet makkelijk maken, maar je helpt je kinderen enorm door rustig en duidelijk te vertellen en GEEN ruzie te maken. Een paar tips voor je gesprek met je kinderen.

• ­Doe het gesprek SAMEN en praat ALLEBEI.
• ­Vertel dat jullie gaan scheiden en wees er duidelijk over dat de scheiding een blijvende situatie is en dat jullie niet meer bij elkaar komen.
• ­Geef een verklaring voor de scheiding. Je hoeft je beslissing niet te verdedigen, maar je kunt wel een uitleg geven. Juist met het oog op de angst dat alle relaties gedoemd zijn te mislukken.
• ­Ga niet in op de details van jullie relaties. Geef je kinderen de kans om naar jullie te blijven kijken als ouders. Sommige dingen willen ze niet van je weten.
• ­Vraag je kind niet partij te kiezen. Je partner blijft de ouder van het kind. Sta de relatie tussen hen niet in de weg door toe te staan dat je kind partij kiest voor jou.
• ­Neem samen de schuld.
• ­Geef ruimte voor gevoelens van teleurstelling, verdriet, woede.
• ­Vertel dat jullie allebei veel van je kind houden en dat blijven doen.

Ook tijdens en na de scheiding blijft dat gevaar bestaan. Geef je kind de ruimte voor zijn gevoelens van rouw en maak afspraken met je ex over de hoogtijdagen in het leven van je kind.

Veel te verliezen

Je kind is al volwassen, het woont niet meer bij jou en daarom lijkt er niet zo veel te veranderen. Toch ervaart je kind een enorm verlies. Het beeld dat het had over zijn jeugd en zijn ouders zal hij onwillekeurig bijstellen. De scheiding werpt een licht terug in de tijd. Was alles een leugen? Wanneer is de verwijdering begonnen? Waarom heeft je kind dat niet gezien?

Het normale gezinsleven en de tradities van thuis zijn niet meer vanzelfsprekend. Zelfs als die doorgaan, zijn ze heel anders nu er maar een van beide ouders aanwezig is. Het contact met broers en zussen kan enorm veranderen. Soms door de praktische omstandigheden, als een paar kinderen nog wel thuis wonen, soms door de posities die kinderen innemen ten opzichte van hun ouders. 

Ook de uitvalsbasis voor steun en advies lijkt ten gronde. Beide ouders zijn niet meer bij elkaar, het ouderlijk huis is misschien verkocht en jullie zijn op alle vlakken tot minder steun in staat. Soms wordt juist het omgekeerde waar en komt je kind in een ondersteunende rol terecht.
  

Je kind in de rouw

Je kind heeft door de scheiding veel verloren. Daarom komt het in een rouwproces terecht, net als jij. Sommige kinderen trekken zich terug, anderen zoeken juist toenadering. Geef je kind de ruimte voor zijn gevoelens, ook als die soms confronterend voor jou zijn. Houd de fasen van het rouwproces in de gaten, zodat je (een beetje) begrijpt wat er in je kind omgaat. Over het algemeen duurt een rouwproces zo’n twee jaar. Achtereenvolgens (of door elkaar heen lopend) gaat je kind door verschillende fasen:

• ­Ontkenning
• ­Woede
• ­Verdriet
• ­Verlatenheid
• ­Aanvaarding

Betrek je kind niet in je relatie/scheiding

Bij volwassen kinderen is de kans heel groot dat ze door hun ouders bij de relatie en het conflict betrokken worden. Het gesprek tussen volwassenen nodigt uit tot een openheid die niet past binnen de ouder/kind-relatie. Door alles wat je kind te horen krijgt over je huwelijk, je scheiding en je emoties kan ook bij volwassen kinderen een loyaliteitsconflict ontstaan.

Je kunt je kind helpen, door aan een paar dingen te denken:

• ­Gebruik je kind niet als steunpilaar. In een ouder/kind-relatie is wel ruimte voor wederzijdse steun, maar de balans moet zo liggen dat met name het kind gesteund wordt.
• ­Doe geen negatieve uitspraken over vroeger. ‘Het waren weggegooide jaren’ betrekt je kind onwillekeurig ook op zichzelf.
• ­Vraag je kind NOOIT partij te kiezen.
• ­Als je kind partij kiest, moedig dat dan niet aan. De scheiding is iets tussen jou en je partner en hoeft niet door je kind goedgekeurd te worden.
• ­Gebruik je kind niet als boodschapper of, erger nog, als spion.
• ­Zeg geen negatieve dingen over je (ex-)partner. Een slechte partner kan een goede ouder zijn. Het is en blijft de ouder van je kind.
• ­Zoek iemand anders die je wel kan ondersteunen. Een broer of zus, een vriend of iemand uit de kerk. Vertel aan je kind dat je iemand hebt gevonden om je zorgen mee te bespreken en beperk je in de relatie tot je kind tot de ‘gewone’ ouder-kind-dingen.

Maak afspraken

De zorgplicht voor kinderen loopt volgens de wet totdat de kinderen 18 jaar zijn. Voor oudere kinderen hoeven dan ook geen afspraken gemaakt te worden, met uitzondering van de financiële studiekosten van jong volwassenen. 

Toch is het goed een paar dingen met je partner af te spreken. Misschien willen jullie elkaar het liefst nooit meer onder ogen komen, maar dat zal in het belang van de kinderen onmogelijk zijn. Ook je volwassen kind verlangt naar beide ouders en wil aan beide loyaal zijn. 

Helaas worden sommige volwassen kinderen verscheurd door gescheiden ouders die ‘alleen willen komen als de andere ouder niet komt’. Elke verjaardag twee keer vieren, je afstuderen in tweeën delen of zelfs twee keer trouwen, het komt voor, maar is schadelijk voor je kind. Bedenk dat dit soort belangrijke momenten in de eerste plaats momenten van je kind zijn. Jij en jouw problemen zijn dan even niet belangrijk. 

Investeer in mediation na de scheiding om jullie huwelijk goed af te sluiten en een begin te maken met jullie nieuwe relatie als ouders. Overwin de rancune naar elkaar en vindt een manier om in elkaars nabijheid te zijn. Het is noodzakelijk dat je zover komt, zodat jullie allebei aanwezig kunnen zijn op zulke momenten, zonder je kind met de keus en jullie problemen te belasten.

veelgestelde vragen

Heeft mijn volwassen kind last van de scheiding?

Ja. Ook al zijn volwassen kinderen meestal uit huis en kunnen ze goed voor zichzelf zorgen, toch komt de scheiding voor de meesten als een schok. Het verlies moeten ze in een rouwproces verwerken.

Volwassen kinderen verliezen een deel van hun jeugd. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze in een leugen hebben geleefd. Vaak voelen ze zich verraden, ook als de ouders met de scheiding hebben gewacht tot ze volwassen waren. 

Volwassen kinderen kunnen gaan twijfelen aan hun eigen relaties. Daarnaast worden ze vaak betrokken bij het conflict tussen hun ouders, waardoor ze in loyaliteitsproblemen kunnen komen.

tips

tip 1 | Praten met lotgenoten

Voor volwassenen die worden geconfronteerd met de scheiding van hun ouders kan het fijn zijn om andere volwassenen te praten die in een zelfde situatie zitten. De meeste sites beperken zich tot informatie over en fora voor kinderen tot 18 jaar, maar KIGO, Kinderen van Gescheiden Ouders, heeft ook een forum voor volwassen kinderen.