Op verzoek scheiden

Als je niet langer bij je partner wilt blijven, dan zijn er in Nederland twee mogelijkheden: de echtscheiding en de scheiding van tafel en bed. Deze scheidingsvormen verschillen op enkele punten van elkaar. [zie Scheiden of blijven]

Samen of alleen

Het is zowel mogelijk om samen met je partner (gezamenlijk verzoek) als alleen (eenzijdig verzoek) de scheiding aan te vragen.  

Rechtsbijstand

In een scheidingsprocedure is de bijstand van een advocaat verplicht. De advocaat heeft de contacten met de rechtbank en stuurt de benodigde stukken Daarnaast zal jouw advocaat je op de zitting van de rechtbank vertegenwoordigen.

Als je samen met je partner om de scheiding vraagt en jullie zijn het eens over de gevolgen hiervan (of denken het eens te kunnen worden), dan is het mogelijk om samen één advocaat-mediator te nemen.

Kom je er samen niet uit en kun je het niet eens worden over de gevolgen van de scheiding, dan zullen jij en je partner allebei een eigen advocaat moeten nemen.

Eenzijdig verzoek en nevenvoorzieningen

Naast het verzoek om scheiding is het mogelijk om te vragen om één of meer nevenvoorzieningen. Een nevenvoorziening is een beslissing van de rechter over een verzoek dat gerelateerd is aan de scheiding. De rechter kan de beslissing over een nevenvoorziening gelijk nemen met de beslissing over de scheiding.

Nevenvoorzieningen kunnen betrekking hebben op:

• Het gezag over en de omgang met de minderjarige kinderen
• Kinderalimentatie
• Partneralimentatie
• Boedelscheiding
• Huur echtelijke woning
• Pensioen

Voorlopige voorzieningen

Als bemiddeling geen optie is, kun je vragen om voorlopige voorzieningen. De rechter neemt dan alvast een beslissing over de dingen waar jullie het niet over eens kunnen worden. Dit is bijvoorbeeld mogelijk voor de beslissing bij wie de minderjarige kinderen gaan wonen, de omgang met de andere ouder, de partner- en kinderalimentatie en het gebruik van de echtelijke woning. De procedure begint met een verzoekschrift. Zo snel mogelijk na de zitting zal de rechter een beslissing over de voorlopige voorzieningen nemen. Deze beslissing geldt alleen tijdens de scheidingsprocedure.  

Beëindiging geregistreerd partnerschap

Een geregistreerd partnerschap is juridisch gezien hetzelfde als een huwelijk. Wanneer er geen partnerschapsvoorwaarden zijn, is er sprake van een gemeenschap van goederen. Alles wat de partners hebben, moet dan ook verdeeld worden. Een geregistreerd partnerschap kan worden beëindigd via de notaris. Dat kan alleen als er geen kinderen zijn. Zijn er wel kinderen, dan is ook bij een geregistreerd partnerschap een gang naar de rechtbank noodzakelijk. Daar moet een advocaat voor worden ingeschakeld.  

Verbreking van het samenlevingscontract

Een samenlevingscontract kan worden verbroken op de manier zoals het contract zelf vermeldt. Vaak kan het worden beëindigd door opzegging. Een rechter of notaris hoeft hier in de regel niet aan te pas te komen.

Notaris

Een notaris is in principe niet in directe zin betrokken bij de echtscheiding. Wel kan een notaris in het kader van de scheiding nodig zijn:

• Wanneer er een eigen woning is, is er vaak een van de echtgenoten die de woning wil overnemen. Of dit mogelijk is, hangt er van af of die echtgenoot de hypotheek alleen kan dragen. Wanneer dat zo blijkt te zijn, moet de woning nadat de echtscheiding officieel is geworden, op naam gezet worden van de ene echtgenoot. Daar is een notaris voor nodig.
• Daarnaast zien veel echtgenoten een reden om wanneer zij gaan scheiden, hun testament opnieuw te laten toetsen of een testament te maken wanneer dat er voorheen niet was. Ook daarvoor is een bezoek aan de notaris noodzakelijk.

Huwelijkse voorwaarden

Wanneer jullie niet naar de notaris zijn geweest voorafgaand aan het huwelijk of tijdens het huwelijk, zijn jullie in gemeenschap van goederen getrouwd. Dit betekent dat alles wat je hebt in principe door de helft gaat. Echtgenoten die dat niet wenselijk vinden hebben vaak voorafgaand of tijdens het huwelijk huwelijkse voorwaarden gemaakt. Huwelijkse voorwaarden kunnen een verschillende inhoud hebben. Vaak zijn er in de huwelijkse voorwaarden bepalingen opgenomen die er toe leiden dat de ene echtgenoot niet al zijn bezittingen met de andere echtgenoot hoeft te delen.

Wanneer is de scheiding definitief?

Om de echtscheiding of een ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed definitief te maken, moet de beschikking ingeschreven worden in de registers van de burgerlijke stand. Voor de scheiding van tafel en bed is inschrijving in het huwelijksgoederenregister vereist. De advocaat zal deze inschrijving verzorgen. Vanaf het moment dat de beschikking ingeschreven is, is de scheiding definitief. 

Eigen bedrijf

Wanneer een van tweeën of beiden een eigen bedrijf heeft, betekent dit dat de scheiding wat ingewikkelder is. Wanneer je in gemeenschap van goederen bent getrouwd, zal de waarde van het bedrijf moeten worden vastgesteld en worden gedeeld met je partner. In geval van huwelijkse voorwaarden kan dit anders liggen. Daarnaast is bij een eigen bedrijf vaak lastig vast te stellen wat precies het inkomen is geweest van de eigenaar van het bedrijf. Ook het vaststellen van de alimentatie is dan wat complexer. In mediation is het vaak makkelijker om over de gevolgen van een echtscheiding voor een eigen bedrijf afspraken te maken. 

Schulden

Wanneer je schulden hebt, blijf je na de echtscheiding hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden. Het is van belang dat je afspraken maakt over wie welk deel van de schulden betaald na de scheiding. Houdt de ander zich niet aan die afspraak, dan blijf jij richting de schuldeiser mede aansprakelijk. De schuldeiser is immers niet gebonden aan afspraken die jullie in onderling overleg hebben gemaakt. Wanneer het mogelijk is, is het voor de afwikkeling van de scheiding het meest praktisch wanneer schulden worden afgelost door jezelf of door bijvoorbeeld familieleden. Daardoor wordt voorkomen dat in de toekomst nog discussies en conflicten ontstaan over de schulden.